Trận động đất chết chóc nhất trong nhiều thập kỷ tại Afghanistan

Người đàn ông 45 tuổi đang chìm trong lo sợ, thuốc men khan hiếm có thể khiến gia đình ông khó còn ai sống sót sau trận động đất thảm khốc đã cướp đi sinh mạng của hơn 1.000 người.

“Cảm giác như một vụ nổ lớn xảy ra”, ông Khan kể lại khoảnh khắc động đất nổ ra với NBC hôm 22/6.

Một em bé Afghanistan được điều trị tại bệnh viện ở Sharan sau trận động đất ở huyện Gayan của tỉnh Paktika hôm 22/6. Ảnh: NBC.

Thiếu thuốc và thực phẩm

Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, trận động đất 5,9 độ công mạnh nhất ở khu vực phía đông hiểm trở và nghèo khó của Afghanistan.

Tâm chấn nằm ở tỉnh Paktika, cách thành phố Khost khoảng 50 km về phía tây nam, theo Phòng Khí tượng học của nước láng giềng Pakistan.

Dadmir Khan là một nông dân đến từ vùng núi Paktika. Ông kể lại rằng khi động đất xảy ra, cơ thể ông bị quật xuống sàn nhiều lần.

Con trai ông Khan (Nabiullah – 7 tuổi), ba cô con gái (Lila – 4 tuổi, Amina – 3 tuổi, và Nazia- 2 tuổi), và mẹ ông (Guljama – 65 tuổi) nằm trong số hơn 1.000 người thiệt mạng trong thảm họa.

Các thành viên khác trong gia đình ông đang được điều trị trong bệnh viện nhưng tình trạng rất đáng lo ngại bởi “bệnh viện không đủ thuốc”.

“Chúng tôi đang tìm cách chuyển người thân đến bệnh viện khác”, ông Khan cho biết.

Các quan chức Taliban của Afghanistan xác nhận ít nhất 1.000 người đã chết và 1.500 người bị thương do trận động chết chóc nhất trong hai thập kỷ tại Afghanistan. Họ cảnh báo rằng con số có thể vẫn tăng.

Cảnh quay từ các ngôi làng nằm giữa những ngọn núi cho thấy người dân đang nhặt sắt vụn từ đống đổ nát. Nhiều người lo ngại rằng có thể vẫn còn người bị mắc kẹt dưới những tòa nhà bị sập.

Một người đàn ông bị thương được đưa vào xe ở quận Gayan của Paktika. Ảnh: NBC.

Zarinullah Shah cho biết phần lớn cộng đồng ông sinh sống ở huyện Barmal, tỉnh Paktika đều mất người thân trong gia đình.

“Trong khu vực của chúng tôi, phần lớn các ngôi nhà được xây bằng đất bùn”, Shah, 47 tuổi, cho biết. Ông chia sẻ rằng hầu hết nhà cửa đều bị hư hại hoặc phá hủy. Khoảng 300 gia đình đã mất nhà cửa. Vì vậy, họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ngủ qua đêm ngoài trời.

Ông Shah cho biết thêm rằng hàng nghìn người đang rất cần lều, chăn, thực phẩm, và thuốc men.

“Chính phủ Afghanistan đã cố gắng giúp đỡ những người bị thương, nhưng họ không có đủ nguồn lực. Họ đặc biệt thiếu máy bay trực thăng và bác sĩ để đáp ứng nhu cầu của những người bị ảnh hưởng”, ông Shah nói.

Tiến sĩ Mohammad Anwar Haneef, điều phối viên cấp cao của Care International tại Afghanistan, một trong số ít các cơ quan viện trợ quốc tế ở lại nước này, nói với NBC: “Tình hình rất tồi tệ”.

Ông Haneef, người đang điều phối các nỗ lực viện trợ từ thủ đô Kabul, nói thêm rằng xe cấp cứu gặp nhiều khó khăn khi đến các khu vực bị ảnh hưởng.

Bi kịch chồng chất

Trong một động thái hiếm hoi, thủ lĩnh tối cao của Taliban, Haibatullah Akhundzada, người hầu như không bao giờ xuất hiện trước công chúng, đã kêu gọi sự hỗ trợ cho người dân Afghanistan.

“Cộng đồng quốc tế và các tổ chức nhân đạo hãy giúp đỡ những người Afghanistan chịu ảnh hưởng bởi thảm kịch lớn này. Chúng tôi cầu xin thượng đế cứu những người khổ hạnh ra khỏi những thử thách và nỗi đau”, ông Akhundzada nói trong một tuyên bố do người phát ngôn của Taliban đưa ra.

Tuy nhiên, nguồn hỗ trợ từ các nước trở nên phức tạp bởi nhiều chính phủ đang cảnh giác với việc làm việc trực tiếp với Taliban. Nhiều người còn e dè với một loạt các sắc lệnh áp chế quyền của phụ nữ và trẻ em gái của Taliban mới được hồi sinh.

Sự bối rối ấy của cộng đồng quốc tế có thể làm chậm việc triển khai viện trợ khẩn cấp và các đội thường được cử đến sau những thảm họa thiên nhiên như vậy.

Một người dân ngồi gần ngôi nhà bị hư hại của mình ở huyện Spera, tỉnh Khost. Ảnh: NBC.

Trận động đất cũng xảy ra vào thời điểm Afghanistan đã chìm sâu trong một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới. Hàng triệu người phải đối mặt với nạn đói và nghèo ngày càng gia tăng sau khi cắt tài trợ quốc tế cho Taliban.

“Mọi người thất nghiệp. Họ không có thu nhập, vì vậy khu vực tư nhân không hoạt động tốt”, Haneef nói.

Ông nói rằng rất khó để mua vật tư y tế bên ngoài nước. Điều này khiến tình trạng của Afghanistan tồi tệ hơn do “một bên là thu nhập thấp và một bên là chi phí cao”.

Với những nơi bị tàn phá lớn, ông nói rằng đất nước của mình cần “một kế hoạch ngắn hạn để cung cấp thực phẩm, chỗ ở, thuốc men, và hỗ trợ y tế”.